مجتهد بنام جنوب آیت الله حاج میرزا احمد دشتی

۲۶شهریورماه مصادف است با چهارمین سالگرد ارتحال مجتهد به نام جنوب حاج میرزااحمد دشتی به همین خاطر مطلبی در خصوص این مرد بزرگ نوشته آقای غلامحسین هادی نژاد تقدیم می گردد:

آیت الله حاج میرزا دشتی فرزند علامه ملا حسن گنخکی فرزند حاج حسن فرزند ابراهیم فرزند غلام فرزند حاجی بزرگ معظم له زمانی که پدرش ملا حسن به خواهش خان وقت کاکی و عده ای از مومنین این شهر برای چند سالی در کاکی توقف نمود، در همین جا متولد شد. در تاریخ تولدش اختلاف است: سال های ۱۲۸۵ ه. ش؛ ۱۲۷۳ ه. ش و ۱۲۸۲ ه. ش همگی ذکر شده است. که البته با توجه به قرائن موجود سال ۱۲۸۲ ه. ش صحیح می باشد.

پدرش علامه ملا حسن گنخکی از فقها و علمای شهیر دشتی است. وی در سال ۱۲۷۳ ه.ق در روستای گنخک متولد شد. بعد از خواندن مقدمات علوم دینی به نجف اشرف رفت. و از علمای مشهور آن روز نجف اشرف از جمله...بقیه در ادامه مطلب

 

۲۶شهریورماه مصادف است با چهارمین سالگرد ارتحال مجتهد به نام جنوب حاج میرزااحمد دشتی به همین خاطر مطلبی در خصوص این مرد بزرگ نوشته آقای غلامحسین هادی نژاد تقدیم می گردد:

آیت الله حاج میرزا دشتی فرزند علامه ملا حسن گنخکی فرزند حاج حسن فرزند ابراهیم فرزند غلام فرزند حاجی بزرگ معظم له زمانی که پدرش ملا حسن به خواهش خان وقت کاکی و عده ای از مومنین این شهر برای چند سالی در کاکی توقف نمود، در همین جا متولد شد. در تاریخ تولدش اختلاف است: سال های ۱۲۸۵ ه. ش؛ ۱۲۷۳ ه. ش و ۱۲۸۲ ه. ش همگی ذکر شده است. که البته با توجه به قرائن موجود سال ۱۲۸۲ ه. ش صحیح می باشد.

پدرش علامه ملا حسن گنخکی از فقها و علمای شهیر دشتی است. وی در سال ۱۲۷۳ ه.ق در روستای گنخک متولد شد. بعد از خواندن مقدمات علوم دینی به نجف اشرف رفت. و از علمای مشهور آن روز نجف اشرف از جمله آیت الله قوچانی شاگرد صاحب کفایه فقه و اصول و سایر علوم و فنون آموخت. و بعد از اینکه به درجه اجتهاد نائل آمد به دشتی مراجعت نمود و در شهر کاکی سکونت اختیار نموده و تا زمانی که از کاکی به گنخک نرفته بود کارش نشر احکام دین و اقامه ی جماعت بود. نقل است که آن بزرگوار نمازخانه ای بزرگ در جنوب کاکی و در مجاورت محل سکونت خود با شاخه های درخت خرما و خارشتر ساخته بود و مرتب نماز جماعت برپا می نموده است. بر اثر عواملی چند از جمله شیوع بیماری از کاکی به زادگاهش گنخک برگشت. و در آنجا به خدمات دینی و نشر احکام واقامه ی جماعت اشتغال داشت.
وی در مبارزات سیاسی، اجتماعی در دشتی نقش ارزنده ای ایفا نموده است. چنانکه در قیام جنوب نه تنها فتوای جهاد علیه انگلیسی ها داد بلکه خود نیز لباس رزم پوشید و به همراه عده ای از جمله حاج میرزا محمود دشتی از گنخک رؤسا، آقا شیخ عبدالعلی از زیارت، آقا شیخ ابراهیم سرمستانی از سرمستان ، آقا شیخ ابراهیم بحرانی از دیر و آقا سید حسن بن آقا علی بن آقا محمد امین از کاکی به قصد رزم حرکت کرد ولی چون در خورموج بر اثر بیماری آنفلوآنزا چندتن از نیروهایش فوت و عده ای از جمله خودشان دچار این بیماری شدند لذا به ناچار به گنخک برمی گردند.
ایشان فاضلی بلند همت و خداترس و از بیشتر امور دنیا محترز و قانع و عفیف بود. منزلش همواره کانون رجوع مردم در زمینه های مذهبی، شرعی و روزمره بود. علم و ایمان و زندگی ساده اش باعث شده بود تا در دل مردم جای گیرد و همواره گوش به فرمان و مطیع اوامر ایشان باشند.
ایشان به ملا حسن خط هم شهرت دارند چرا که خطی زیبا داشته و در انشا کلمات مهارتی تام داشته است. نمونه هایی از خط ایشان هم اکنون موجود است.
علامه ملا حسن سرانجام پس از عمری پر برکت در سال ۱۳۳۶ ه.ق در گنخک شیخ ها بدرود حیات گفت. پیکرش به نجف اشرف حمل و در قبرستان وادی السلام مدفون گردید.

همسر ایشان سیده جلیله مرحومه بی بی نساء‌صبیه مرحوم سید محمد حسینی دشتی و خواهر علامه سید عباس مجاهد بود. و از این
بانوی وارسته صاحب فرزندانی شد که هرکدام به سهم خود خدماتی به اسلام و مسلمین کردند. اسامی اولاد بدین قرار است:1- مرحوم میرزا محمد ۲- مرحوم میرزا جواد ۳- حضرت آیت الله حاج میرزا احمد دشتی ۴- مرحومه میرزا سکینه زوجه مرحوم حاج سید عباس مجاهد و مادر مرحوم حاج سید علی حسینی معروف به حاج سید علی قمی ۵- مرحومه میرزا مرضیه (فوت ۱۳۵۲ ق)، زوجه مرحوم ملا حسین بن عالی بن نور محمد مسیله ای ۶- مرحومه میرزا فاطمه زوجه مرحوم عالی بن زایر ابراهیم بن حاج حسن بن ابراهیم بن غلام بن حاجی گپ.

سیر تحصیلات حاج میرزا احمد دشتی
خواندن و نوشتن نزد والد عالیقدرش که از علماء و مشاهیر عصر خود بود فرا گرفت وسپس در سن حدود ده سالگی به همراه برادر دانشمندش مرحوم میرزا محمد برای تحصیل علوم دینی به نجف اشرف رفت و تا مادامی که برادر عزیزش در قید حیات بـــود
نزدش ماند. بعد از فوت آن مرحوم به دشتی برگشت و ادامه تحصیلات مقدماتی را در دشتی و نزد علمایی چون: مرحوم آقا شیخ محمد بن حاج عبدالحسین از شیوخ مشایخ ساکن بادوله و آخوند ملا فتح الله دشتی و مرحوم حاج سید علی نقی حسینی دشتی معروف به سیبویه دشتی پی گرفت. بعد از فراگیری نحو نزد استادش حاج سید علی نقی حسینی که در آن زمان در روستای میانخره دشتی مدرسه ی علمیه داشت به تشویق ایشان و بعد از فوت والدین گرامیش به سال ۱۳۵۰ق به نجف اشرف مهاجرت نمود این بار تا مرحله-ی اجتهاد نزد آیات عظامی چون: سید ابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، شیخ ضیاءالدین اراکی، میرزا محمدحسین نائینی، حاج میرزا عبدالهادی شیرازی، سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا ابوالحسن مشکینی و حاج شیخ کاظم شیرازی زانو به زمین زد و تحصیل علم نمود. تا اینکه در سن حدود ۳۰ سالگی به مدارج عالیه ی اجتهاد و فقاهت نائل آمده و برخی آیات نامبرده مانند آیت الله سید ضیاءالدین عراقی(اراکی) و میرزا محمد حسین نائینی اجازه ی اجتهاد ایشان را صادر کردند.
ایشان در نجف علاوه بر تحصیل به تدریس هم می پرداختند و حتی در تعطیلی دروس رسمی حوزه، دروس غیر رسمی از جمله «هیئت» تدریس می نمودند . معظم له بعد از جند سال تحصیل و تدریس در حوزه ی نجف در سال ۱۳۵۱ش به دنبال حادثه ای که برایش رخ می دهد به ایران آمده بعد از توقفی یکماهه در آبادان به قم رفته و مدتی در آنجا به تدریس خارج فقه مشغول می شود پس دست از تدریس کشیده به تألیف مشغول می گردد.
معظم له بعد از آمدن به ایران همواره در این فکر بود که نکند حضرت علی (ع) او را شایسته ی ماندن در نجف نمی دانسته لذا او را به ایران بازگردانده است.و این فکر بسیار او را رنج می داد. تا اینکه شبی مرحوم حاج شیخ احمد بحرینی کردوانی والد گرامی آقای حاج شیخ علی بحرینی در عالم خواب امام علی(ع) را ملاقات می کند و از آقا می پرسد چرا همه ی علماء را از نزد خودت دور کردی؟ و ایشان می فرماید: من میرزا احمد دشتی و دو نفراصفهانی، راضی نبودم که بروند آنان خودشان رفتند. و بعد از این خواب است که آن فکر رنج آور از ایشان دور می شود.

آیت الله حاج میززا احمد دشتی در زهد و ورع و پارسایی و صبر کم نظیر است. علاقه ی فراوان به پیامبرو ائمه ی معصومین(ع) و سادات دارد. اگر سیدی بر ایشان وارد شود تمام قد برخاسته و نهایت احترام به جا می آورد. همواره مشغول خواندن اذکار و اوراد است. نگارنده هر وقت به خدمت ایشان مشرف شده ام یک بار هم ندیده ام که بر لبش ذکری یا وردی نباشد. از خوردن غذاهای رنگارنگ اجتناب کرده و خوراکش اندک است. هیچگاه آب را لاجرعه سر نکشیده بلکه در سه نوبت می نوشد. بسیار ساده زیست و از زخارف دنیا پرهیز می کند. همین صفات و فضایل و نیز مرتبه ی بسیار بالایی که در فقه دارند باعث شده که ایشان بسیار مورد ارادت و توجه مؤمنین قرار گیرد تا جایی که مسجد و مجلسش همواره مملو از جمعیت مشتاق و مؤمنین بزرگوار باشد. حسن ختام این قسمت را سخن مرحوم حاج ملا کرم غفاری دیلمی آشپز ویژه ی امام در نجف قرار می دهم که فرموده من با بزرگان فراوانی همنشین بوده ام اما در حضرت آیت الله حاج میرزا احمد دشتی صفات و فضایلی دیده ام که نمی توانم توصیف کنم.

آثار

۱- تآلیف کتاب ارزشمند روضه البهیه در هفت جلد که سه جلد آن به همت حاج سید محمد کلانتری چاپ شده و در حال حاضر در حوزه های علمیه تدریس می شود.
۲- تدریس در حوزه های علمیه ی نجف اشرف و قم مقدس
۳- تاسیس مدرسه¬ی علمیه ی امام عصر با حدود هشتاد حجره در قم
۴- احداث مسجد و حسینیه در گنخک شیخ ها
۵- تاسیس مدرسه ی علمیه کنگان
۶- تاسیس مدرسه ی علمیه خورموج

حکایاتی از ایشان
آقا جان من مهمان توام
سال ۵۱ جوانی از اهالی نجف که با آقای میرزا محمد علی آقازاده ی حاج میرزا احمد دشتی دوست بود به جرم نوشتن مطلبی علیه حزب بعث دستگیر می شود آن جوان برای رهایی از دست نیروهای بعثی نوشتن آن مطلب را انکار و کار آقا میرزا محمد علی می داند لذا شب هنگام نیروهای بعثی برای دستگیری ایشان به بیت حاج میرزا احمد دشتی هجوم برده و درب منزل را به شدت می کوبند به طوری که اکثر همسایه ها از خواب بیدار می شوند بعد از این رفتار اهانت آمیز و بی ادبانه آقازاده ی حاج میرزا احمد دشتی را دستگیر و با خود به شهربانی می برند. صبح زود حاج میرزا احمد و همراهان به شهربانی می روند تا میرزا محمد علی را آزاد کنند اما به حاج میرزا احمد جواب می دهند پسر شما برای ادامه ی بازجویی باید به بغداد برده شود با شنیدن این کلام آقا بسیار نگران می شود لذا هنگامی که ماشین حامل پسرش به سمت بغداد حرکت می کند با چشمانی اشکبار رو به گنبد طلایی حضرت علی(ع) کرده و می فرماید آقا جان من مهمان توام به فریادم برس اندکی بعد از این گفتار ماشین برگشته و میرزا محمد علی را تحویلش می دهند.

اول حمام بعد مسجد
روزی فردی که غسل جنابت نکرده بود وارد مسجد می شود حاج میرزا احمد دشتی به وی اجازه ی نشستن در این مکان مقدس نداده و می فرماید اول بروید حمام و غسل کنید و سپس به مسجد بیایید.

عاقبت این عالم ربانی و اسوه تقوا وفضلیت پس از عمری تلاش و کوشش در راه خدمت به مردم در بامداد شنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۰ در سن ۱۰۳ سالگی در بندر بوشهر درگذشت و پس از تشییع در بوشهر و قم و نماز آیت‌الله مکارم شیرازی، در حرم فاطمه معصومه و حجره روبروی قبر قطب راوندی و در جهت مقابل صحن آیینه دفن گردید.